احتمالاً نام اباتمنت را اولین‌بار وقتی که برای شروع مراحل کاشت ایمپلنت دندان به دندانپزشکی مراجعه می‌کنید می‌شنوید. اباتمنت یک قطعه بسیار کوچک است که نقش بسیار مهمی در موفقیت‌آمیز بودن کاشت ایمپلنت دارد. برای این که بدانید اباتمنت دندان چیست و تأثیر اباتمنت بر عملکرد و دوام ایمپلنت دندان چگونه است، تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
اباتمنت در دندانپزشکی چیست
در پاسخ به این سؤال که اباتمنت دندان چیست؟ باید بگوییم که اباتمنت (abutment) قطعه میانی ایمپلنت دندان است. یک ایمپلنت از سه بخش فیکسچر (پایه ایمپلنت)، اباتمنت و روکش تشکیل می‌شود. در اصل اباتمنت یک نوع اتصال دهنده است که فیکسچر ایمپلنت (پایه ایمپلنت) را به روکش آن یا به بریج آن متصل می‌کند و محکم در جای خود نگه می‌دارد.
انواع اباتمنت دندان
اباتمنت ایمپلنت دندان بر اساس عملکرد موردنیاز، الزامات زیبایی‌شناختی، سازگاری با بدن، سیستم ایمپلنت مورداستفاده و مقاومت موردنیاز طراحی و ساخته می‌شوند. همچنین برای ساخت آن از مواد مختلفی استفاده می‌شود تا اباتمنت بتواند انتظارات گفته شده را برآورده کند.
در جدول زیر انواع اباتمنت دندان را به‌صورت خلاصه بررسی می‌کنیم.
| نوع اباتمنت |
توضیحات |
کاربرد |
| اباتمنت آماده یا استوک | اباتمنت پیش‌ساخته (آماده) در سایزها و مدل‌های استاندارد ساخته می‌شود و آماده است. | مناسب برای قسمت‌هایی از دهان که انتظارات زیبایی‌شناختی اهمیت کمتری دارند. مانند دندان‌های عقبی |
| اباتمنت سفارشی | این نوع ایمپلنت دندان بر اساس فرم و شکل لثه بیمار و با درنظرگرفتن تراز شدن دندان‌ها ساخته می‌شود. | مطابق با آناتومی با آناتومی دهان بیمار ساخته می‌شود تا زیبایی و عملکرد مطلوبی داشته باشد. این نوع اباتمنت برای دندان‌های جلو مناسب است. |
| اباتمنت موقت | اباتمنت‌های موقت برای شکل‌دادن لثه و آماده‌کردن آن برای نصب اباتمنت دائمی استفاده می‌شوند. | این اباتمنت‌ها بعد از جراحی ایمپلنت روی آن نصب می‌شوند تا به لثه شکل بدهند و آن را برای نصب پروتز نهایی و اصلی آماده کنند. |
| اباتمنت زاویه‌دار | این نوع اباتمنت برای تنظیم زاویه ایمپلنت و روکش استفاده می‌شود. | زمانی از این اباتمنت استفاده می‌شود که جراح پایه ایمپلنت دندان را به دلیل آناتومی خاص یا تراکم استخوان فک بیمار به‌صورت زاویه‌دار قرار داده است. |
| ابتامنت تیتانیومی | تیتانیوم به دلیل استحکام، زیبایی و سازگاری بالا معروف است و بیشتر اباتمنت‌ها از این جنس ساخته می‌شوند. | معمولاً برای دندان‌های عقبی مثل دندان‌های آسیاب استفاده می‌شود. |
| اباتمنت زیرکونیا | این اباتمنت‌ها از جنس دی‌اکسید زیرکونیوم ساخته می‌شوند. رنگ این نوع اباتمنت شبیه دندان طبیعی است و سازگاری آن با بدن بسیار خوب است. | برای دندان‌های جلویی و زیبایی بیشتر از اباتمنت زیرکونیا استفاده می‌شود. |
اباتمنت‌های دندان از جنس طلا، استیل، تیتانیوم و زیرکونیا و… ساخته می‌شوند؛ اما رایج‌ترین موادی که برای ساختن این قطعات کوچک استفاده می‌شوند، تیتانیوم و زیرکونیا هستند.
اباتمنت‌های تیتانیومی
اکثر اباتمنت‌ها از جنس تیتانیوم ساخته می‌شوند. تیتانیوم زیست سازگاری و مقاومت خوبی دارد و سال‌هاست که در دندانپزشکی برای ساخت پایه یا ابتمنت ایمپلنت استفاده می‌شود. این اباتمنت‌ها قیمت مناسبی دارند و اغلب برای دندان‌های آسیاب استفاده می‌شوند.
چرا کلینیک دکتر افضلی را انتخاب کنیم؟
اباتمنت‌های زیرکونیا
رنگ زیرکونیا (دی اکسید زیرکونیوم) شباهت زیادی به دندان طبیعی دارد. به همین دلیل از زیرکونیا در دندان‌سازی زیاد استفاده می‌شود. اباتمنت‌های زیرکونیا معمولاً برای دندان‌های جلو استفاده می‌شوند. زیرا این دندان‌ها نازک هستند و گاهی اوقات اباتمنت فلزی از زیر آن‌ها مشخص می‌شود. با استفاده از این جنس اباتمنت، ظاهر ایمپلنت به دندان طبیعی شباهت بیشتری پیدا می‌کند و طبیعی‌تر به نظر می‌رسد. همچنین اباتمنت‌های زیرکونیا زیست‌سازگاری بالایی دارند و احتمال واکنش آلرژیک به آن‌ها بسیار کم است. این نوع اباتمنت، نسبت به اباتمنت‌های تیتانیومی قیمت بالاتری دارد.
تفاوت‌های اباتمنت‌های سفارشی و پیش‌ساخته
شرکتهای تولیدکننده اباتمنت، در کنار تولید پایه یا فیکسچر ایمپلنت معمولاً قطعات دیگر آن مانند اباتمنت را هم تولید کنند. این اباتمنت‌ها با تکنولوژی‌های پیشرفته و در ابعاد و زوایای استانداردی ساخته می‌شوند. اگرچه این ایمپلنت‌ها استاندارد هستند، اما ممکن است ابعاد و زاویه آن‌ها برای همه افراد مناسب نباشد. همچنین محدود بودن شکل این اباتمنت‌ها می‌تواند باعث شود که اباتمنت حتی بعد از نصب روکش هم مشخص باشد.
در مقابل، اباتمنت‌های سفارشی بر طبق قالب گرفته شده از دهان بیمار و کاملاً بر اساس آناتومی دهان بیمار، شکل لثه او طول دندان‌های بیمار ساخته می‌شوند و بعد از نصب روکش، ظاهری طبیعی ایجاد می‌کنند.
نقش اباتمنت در ایمپلنت دندان
نقش اباتمنت در کاشت ایمپلنت غیرقابل‌انکار است. این قطعه کوچک رابط بین پایه ایمپلنت و روکش (دندان مصنوعی) است و این دو قسمت را به طور ایمنی به هم متصل می‌کند.
تاثیر اباتمنت بر عملکرد و دوام ایمپلنت دندان
یکی از وظایف اصلی اباتمنت دندان، ایجاد ثبات است. یعنی اباتمنت با متصل‌کردن روکش به فیکسچر از هر گونه حرکت یا جابه‌جایی روکش جلوگیری می‌کند. این ثبات برای جویدن و صحبت‌کردن ضروری است و باعث می‌شود شما بتوانید با خیال راحت غذا را بجوید یا صحبت کنید.
دیگر وظیفه مهم اباتمنت حفظ بافت سالم لثه است. اباتمنت‌ها به‌گونه‌ای طراحی می‌شوند که لثه بتواند به‌خوبی در اطراف آن رشد کند. این قطعه همچنین از تجمع باکتری در اطراف ایمپلنت هم جلوگیری می‌کند و خطر بروز عفونت را کمتر می‌کند. به‌این‌ترتیب اباتمنت ایمپلنت دوام و ماندگاری طولانی‌مدت ایمپلنت را تضمین می‌کند. در نهایت اباتمنت‌ها با نگه‌داشتن بریج یا روکش، یک لبخند زیبا و طبیعی را برای شما درست می‌کنند.
چگونگی اتصال اباتمنت به فیکسچر ایمپلنت
بعدازاین که جراح پایه ایمپلنت یا فیکسچر را داخل استخوان فک قرارداد و ایمپلنت به‌خوبی با استخوان فک پیوند خورد، یک جراحی کوچک دیگر باید انجام شود تا جراح اباتمنت را روی پایه نصب کند. به همین منظور، جراح یک برش کوچک روی بافت لثه می‌زند و اباتمنت را روی پایه نصب می‌کند.
اگر بخواهید از اباتمنت‌های آماده استفاده کنید، دندانپزشک تنها باید سایز و مدل مناسب آن را انتخاب کند. اما اگر بخواهید از یک اباتمنت سفارشی استفاده کنید، دندانپزشک باید از دهان شما قالب‌گیری کند و آن را به لابراتوار بفرستد تا اباتمنت مخصوص برای شما ساخته شود. در این حالت یک اباتمنت موقت روی پایه ایمپلنت شما نصب می‌شود تا بافت لثه در اطراف ایمپلنت شکل مناسبی بگیرد. بهبودپیداکردن لثه حدوداً سه هفته زمان می‌برد. بعد از ترمیم‌شدن بافت لثه و آماده‌شدن اباتمنت سفارشی، دندانپزشک اباتمنت و پایه ایمپلنت را با استفاده از یک پیچ کوچک به هم متصل می‌کند.
در نهایت بعد از قرارگرفتن اباتمنت روی پایه ایمپلنت، دندانپزشک روکش ایمپلنت را با استفاده از یک پیچ کوچک یا با استفاده از چسب مخصوص به اباتمنت متصل می‌کند.
مزایا و معایب اباتمنت دندان
قرارگرفتن اباتمنت روی فیکسچر ایمپلنت مزایا و معایبی دارد.
مزایای استفاده از اباتمنت در ایمپلنت دندان
زمانی که اباتمنت توسط یک دندانپزشک مجرب، به‌درستی در جایش نصب شود، یک اتصال ایمن و محکم را بین پایه و روکش ایجاد می‌کند تا بیماران بتوانند بدون نگرانی از لق شدن ایمپلنتشان، غذایی که دوست دارند را بخورند. همچنین انتخاب درست سایز و زاویه اباتمنت باعث می‌شود نیرو و فشار گازگرفتن، به‌صورت یکنواخت بین دندان‌ها و ایمپلنت‌ها توزیع شود. در نتیجه پایه ایمپلنت به‌خوبی با استخوان فک شما پیوند می‌خورد و یک عمل موفقیت‌آمیز را برای شما رقم می‌زند. همچنین از تحلیل استخوان فک جلوگیری می‌کند.
علاوه بر موارد گفته شده، اباتمنت از تجمع باکتری جلوگیری می‌کند و بافت لثه را در اطراف ایمپلنت سالم نگه می‌دارد. در نتیجه خطر عفونت و التهاب لثه یا آسیب‌دیدن استخوان فک نیز کمتر می‌شود.
معایب و مشکلات ممکن در استفاده از اباتمنت
- تورم، قرمزی و کبودی خفیف لثه از عوارضی هستند که ممکن است بعد از جراحی نصب اباتمنت اتفاق بیفتد.
- خونریزی نیز یکی دیگر از مشکلاتی است که ممکن است بعد از نصب اباتمنت یا در صورت نصب نامناسب آن اتفاق بیفتد.
- همچنین طبق بررسی‌هایی که در یک مطالعه در ncbi انجام شده است، شکستن یا شل شدن پیچ اباتمنت نیز در موارد نادر ممکن است اتفاق بیفتد. هرچند احتمال آن کم است.
- انتخاب اباتمنت اشتباه یا نصب نادرست آن نیز می‌تواند باعث مشکلاتی مثل لق شدن ایمپلنت و ایجاد مشکل هنگام غذاخوردن شود.
قیمت اباتمنت دندان
همان‌طور که در بخش انواع اباتمنت به شما توضیح دادیم، ابتمنت‌ها انواع مختلفی دارند که تفاوت آن‌ها به‌جز جنس، به نحوه ساخت و طراحی آن‌ها نیز بستگی دارد. همچنین شرکتهای مختلفی وجود دارند که ایمپلنت و اجزای آن را تولید می‌کنند. باتوجه‌به تنوع گسترده اباتمنت‌ها نمی‌توانیم برای آن قیمت ثابت و مشخصی در نظر بگیریم. همچنین قیمت اباتمنت تنها بخشی از هزینه درمان شما برای کاشت ایمپلنت را شامل می‌شود؛ بنابراین اگر که می‌خواهید قیمت کاشت دندان را برآورد کنید، باید به یک دندانپزشکی معتبر مراجعه کنید تا پزشک هزینه‌های کلی ایمپلنت را به شما توضیح بدهد.
جهت رزرو نوبت و دریافت مشاوره تخصصی فرم زیر را تکمیل نمایید.
مراقبت‌های بعد از نصب اباتمنت دندان
بهبودی لثه بعد از قراردادن اباتمنت حدوداً 3 الی 4 هفته زمان نیاز دارد. حال ممکن است این سؤال برایتان پیش بیاید که مراقبت‌های بعد از نصب اباتمنت دندان چیست؟
بعد از اتصال اباتمنت به فیکسچر ایمپلنت، دندانپزشک دستورالعمل‌هایی را برای مراقبت از ایمپلنت و محل جراحی به شما می‌گوید. برخی از این نکات را در این مقاله به شما می‌گوییم.
- شما باید در طول درمان و بعد از آن بهداشت دهان و دندان را به خوبی رعایت کنید. برای این کار شما باید از مسواک و خمیر دندان مناسبی استفاده کنید و حداقل دو بار در روز مسواک بزنید. همچنین باید با استفاده از دهانشویه بعد از ایمپلنت و استفاده از نخ دندان ایمپلنت ، از تجمع باکتری و ذرات غذا (پلاک) در اطراف ایمپلنت جلوگیری کنید.
- در زمان بهبودی، به طور مرتب از آب‌نمک برای شستن دهانتان استفاده کنید.
- داروهایی که دندانپزشک برایتان تجویز کرد را به‌موقع بخورید.
- بعد از جراحی غذاهای نرم بخورید. این غذاها را می‌توانید در مقاله تغذیه بعد از ایمپلنت ببینید.
- در این زمان از سیگارکشیدن نیز پرهیز کنید.
جمع بندی
در این مقاله با هم بررسی کردیم که اباتمنت دندان چیست و دیدیم که این قطعه کوچک چه نقش مهمی در موفقیت‌آمیز بودن کاشت ایمپلنت دندان دارد. همچنین به شما توضیح دادیم که اباتمنت دندان انواع مختلفی دارد و عمدتاً از جنس تیتانیوم یا زیرکونیا ساخته می‌شود. در آخر، لازم می‌دانیم به شما یادآوری کنیم که برای کاشت ایمپلنت دندان و نصب اباتمنت آن به یک دندانپزشکی معتبر و به یک دندانپزشک باتجربه مراجعه کنید تا به‌این‌ترتیب یک جراحی موفقیت‌آمیز را پشت سر بگذارید.
کلینیک دندانپزشکی دکتر حمیدرضا افضلی
سوالات متداول
اباتمنت دندان چیست؟
اباتمنت یک قطعه کوچک است که بین پایه ایمپلنت و روکش آن قرار می‌گیرد و این دو قسمت ایمپلنت را به هم متصل می‌کند.
اباتمنت در دندانپزشکی چیست؟
منظور از عبارت اباتمنت در دندانپزشکی، همان اباتمنت ایمپلنت است.
انواع اباتمنت دندان چیست؟
اباتمنت‌ها انواع مختلفی دارند. اباتمنت ایمپلنت‌ها از نظر زاویه به دو دسته زاویه دار و صاف و از نظر نحوه ساخت به دو دسته آماده و سفارشی تقسیم‌بندی می‌شوند. همچنین ایمپلنت‌ها از نظر جنس هم می‌توانند با هم تفاوت داشته باشند. تیتانیوم، زیرکونیا و طلا موادی هستند که برای ساخت اباتمنت از آن‌ها استفاده می‌شود.