آشنایی با انواع بیماری های دهان و دندان

بیماری‌های دهان و دندان در دنیانی امروز به یک مشکل رایج تبدیل شده‌اند که بسیاری از افراد در سراسر جهان، از جمله مردم کشور خودمان، با آن مواجه هستند. این مسائل شامل پوسیدگی دندان‌ها در مراحل مختلف، زخم‌های دهان، بیماری‌های لثه، عفونت دندان، تغییر رنگ دندان‌ها، دندان عقل نهفته، مال اکلوژن و ساییده شدن مینای دندان می‌شود. در ادامه این مطلب از بیماری‌های دهان و دندان، قصد داریم به بررسی و توضیح هرکدام از این‌ها بپردازیم.

رایج‌ترین انواع بیماری‌های دهان و دندان

اگر بهداشت دهان و دندان خود را در طولانی مدت نادیده بگیرید، قطعاً با مشکلات جدی روبه ‌رو خواهید شد. بنابراین حتماً به اصول بهداشتی توجه کنید تا از این مشکلات جلوگیری کنید. در ادامه رایج‌ترین بیماری‌های دهان و دندان را بررسی ‌می‌کنیم.

پوسیدگی دندان

وقتی پلاک برای مدت طولانی روی دندان‌ها باقی می‌ماند و به مرور زمان باعث پوسیدگی می‌شود، دچار سوراخ شدن و ریختن دندان می‌شوند. این اتفاق به خاطر خوردن مواد قندی  و مواد دارای نشاسته روی دندان‌ها اتفاق می‌افتد. برای جلوگیری از این مشکلات و بیماری‌های دهان و دندان، استفاده منظم از نخ دندان، مسواک و خمیر دندان دارای فلوراید و دهانشویه مناسب ضروری است.

حساسیت دندان

وقتی عصب دندان آسیب می‌بیند و تحریک می‌شود، حساسیت دندان به وجود می‌آید. این حساسیت ممکن است به دلیل سرما، گرما یا اسیدی شدن دندان ایجاد شود. برای کاهش یا جلوگیری از درد، از ژل دارای فلوراید و خمیر دندان استفاده کنید. دکتر ممکن است با روکش یا موادی به نام باندینگ دندان را پوشانده و برای رفع بیماری‌های لثه، پیوند لثه را انجام دهد. حساسیت دهان و دندان ممکن است به علت ورم لثه، آفت دهان یا پوسیدگی دندان ایجاد شود.

عفونت دندان

این نوع از  بیماری‌های دهان و دندان به دلیل وقوع مجموعه‌ای از اتفاقات در داخل دهان، مانند پوسیدگی عمیق دندان، ترک خوردن یا شکستگی آن، یا حتی عفونت در کانال عصب، مغز دندان ممکن است ایجاد شده و به عفونت تبدیل شود.

مال الکوژن

بعضی از افراد دارای بیماری‌های دهان و دندان هستند که دندان‌هایشان به هم فشرده نیستند و به صورت بهم ریخته‌ قرار دارند. برای رفع این مشکلات، می‌توان از روش‌های ارتودنسی فلزی یا قرار دادن براکت‌های سرامیکی بر روی دندان‌ها استفاده کرد. با این روش‌ها، دندان‌ها با استفاده از سیم‌هایی به سمت جایگاه صحیح خود هدایت می‌شوند و مشکلات دهان و دندان بهبود می‌یابد.

دندان عقل نهفته

گاهی اوقات، هنوز دندان عقل بعضی از افراد به طور کامل رشد نکرده یا به طور کامل از سطح استخوان خارج نشده است. در این صورت، پزشک با انجام معاینه و بررسی عکس دندان شما، ممکن است نیاز به انجام جراحی و خارج کردن دندان عقل داشته باشد.

آبسه دندان

این بیماری دهانی، یک اختلالی است که ممکن است با ورم یا درد در ناحیه لثه همراه باشد یا بدون هیچ گونه دردی ایجاد شود. برای درمان آبسه، حتماً باید به دندانپزشک مراجعه کرد و از مصرف خودسرانه داروها و درمان‌های خانگی خودداری کرد. نادیده گرفتن این موضوع ‌می‌تواند عوارض جبران ناپذیری را برای شما به همراه داشته باشد.

برفک دهان

بیماری‌های لثه در سنین بسیار کمتر یا بسیار بالاتر از متوسط شیوع دارند، و عواملی مانند دیابت یا ضعیفی سیستم ایمنی بدن ممکن است باعث شروع یا تشدید آن شوند. برای درمان این بیماری و بهبود وضعیت دهان، حتما به دندانپزشک مراجعه کنید.

ژنژیویت

ژنژیویت یک نوع بیماری دهان و لثه می‌باشد که ممکن است باعث درد، قرمزی، گرم شدن و تورم لثه شود. این بیماری‌ می‌تواند به شدت ترین شکل خود، با خونریزی همراه باشد، به خصوص زمانی که مسواک با لثه‌ها برخورد‌ می‌کند. اگر این بیماری به موقع تشخیص داده نشود، ‌می‌تواند به مشکلات جدی تری منجر شود.

آفت دهان

بعضی برآمدگی‌های خیلی ناچیز روی لب و دهان یا زبان که اندازه‌شان حدود یک سانتی‌متر است و شکلشان گرد، دایره‌ای یا بیضی است. اکثراً رنگشان شیری، سفید یا زرد است و این نوع بیماری دهان و دندان بدون سرایت است.

دندان قروچه

یکی از اسم‌های دیگر برای دندان قروچه، ساییدگی دندان است و این موضوع به عوامل مختلفی در زمان خواب و بیداری بستگی دارد. که از مهمترین دلایل آن می‌توان به وجود استرس و اضطراب بیمار اشاره کرد. دندان قروچه می‌تواند باعث آسیب دیدن لثه و دندان‌های قرار گرفته در زیر آن شود.

بوی بد دهان

بوی بد دهان، معمولاً ناشی از رشد باکتری‌ها در دهان است. عوامل متعددی می‌توانند به این مشکل دامن بزنند، از جمله بهداشت دهان و دندان ضعیف، خشکی دهان، عفونت‌های دهانی، بیماری‌های لثه، رژیم غذایی خاص، سیگار کشیدن، و برخی شرایط پزشکی. درمان بوی بد دهان معمولاً با رعایت بهداشت دهان و دندان مناسب و در صورت نیاز، درمان بیماری‌های زمینه‌ای شروع می‌شود.

سوختگی آسپرین

سوختگی آسپرین یک واکنش التهابی است که به دلیل تماس مستقیم قرص آسپرین با مخاط دهان ایجاد می‌شود. این حالت می‌تواند باعث درد، قرمزی و گاهی ایجاد زخم در ناحیه تماس شود. پیشگیری از سوختگی آسپرین با مصرف صحیح دارو و اجتناب از نگه داشتن دارو در دهان برای مدت طولانی ممکن است.

بیماری لثه یا پریودنتا

بیماری لثه، که به آن پریودنتیت هم گفته می‌شود، التهاب و عفونت لثه‌ها است که می‌تواند به تخریب بافت نگهدارنده دندان منجر شود. علائم شامل قرمزی، تورم، خونریزی لثه، و در مراحل پیشرفته، از دست دادن دندان است. درمان شامل رعایت بهداشت دهان و دندان و در صورت نیاز، مداخلات دندانپزشکی است.

تاتو آمالگام

تاتو آمالگام نوعی تغییر رنگ دائمی پوست است که به دلیل ورود ذرات آمالگام (ماده پرکننده دندان) به بافت نرم دهانی ایجاد می‌شود. این مشکل معمولاً بی‌خطر است اما می‌تواند از نظر زیبایی نگران‌کننده باشد.

دندان‌های لب پر شده

دندان‌های لب پر شده به دندان‌هایی اطلاق می‌شود که به دلیل پوسیدگی یا شکستگی، ترمیم شده‌اند. این ترمیم‌ها می‌توانند از مواد مختلفی مانند کامپوزیت، آمالگام یا سرامیک ساخته شوند و به بازیابی عملکرد و زیبایی دندان کمک می‌کنند.

TMJ با سندرم مفصل گیج‌گاهی

سندرم مفصل گیج‌گاهی-فکی (TMJ) اختلالی است که در آن عملکرد مفاصل و عضلاتی که فک را به جمجمه متصل می‌کنند، دچار مشکل می‌شود. علائم شامل درد در مفصل، کلیک یا قفل شدن هنگام باز یا بسته کردن دهان، و گاهی اوقات سردرد است. درمان ممکن است شامل استفاده از وسایل کمکی، فیزیوتراپی، داروها، یا جراحی باشد.

سرطان دهان

سرطان دهان به تومورهای بدخیمی اطلاق می‌شود که در هر بخشی از دهان تشکیل شوند. علائم شامل زخم‌هایی که التیام نمی‌یابند، توده‌ها، خونریزی، درد، و تغییرات در حس چشایی است. عوامل خطر شامل سیگار کشیدن، مصرف الکل، و عفونت با ویروس HPV است. درمان می‌تواند شامل جراحی، پرتودرمانی و شیمی‌درمانی باشد.

زبان جغرافیایی

زبان جغرافیایی یک اختلال بی‌خطر است که در آن الگوهای نامنظمی روی سطح زبان ظاهر می‌شود که شبیه به نقشه جغرافیایی است. این حالت معمولاً بدون درد است و نیازی به درمان ندارد.

لیکن پلان

لیکن پلان یک بیماری التهابی مزمن است که می‌تواند پوست، دهان، و سایر نواحی بدن را تحت تأثیر قرار دهد. در دهان، می‌تواند باعث ایجاد لکه‌های سفید، زخم، و احساس سوزش شود. درمان ممکن است شامل داروهای موضعی، داروهای خوراکی، یا درمان‌های دیگر باشد.

زبان مودار سیاه

زبان مودار سیاه یک حالت نادر است که در آن نوکه‌های کوچک روی سطح زبان بلند و تیره می‌شوند، به طوری که ظاهری مودار و سیاه پیدا می‌کنند. این حالت معمولاً ناشی از رشد بیش از حد باکتری‌ها یا قارچ‌ها است و با بهبود بهداشت دهان قابل درمان است.

دلایل بروز بیماری‌های دهان و دندان

همانطور که می‌دانید، دهان ما یک مکان مناسب برای تجمع باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌های مختلف است. برخی از این باکتری‌ها به فضای دهان تعلق دارند و وظیفه آن‌ها ایجاد فلور طبیعی دهان است. اما زمانی که این مقدار از حد طبیعی خودش بیشتر می‌شود، سلامت دندان‌ها در خطر قرار می‌گیرد. به‌عنوان مثال، مصرف زیاد شیرینی یا غذاهای حاوی قند این شرایط را تشدید می‌کند و باعث تولید اسید بیشتری در دهان می‌شود که می‌تواند به مینای دندان آسیب وارد کند.

همچنین، عدم رعایت بهداشت دهان و دندان و تغذیه نامناسب هم می‌تواند علت بیماری‌های دهان و دندان باشد. از دیگر فاکتورهایی که سلامت دندان‌ها را در خطر قرار می‌دهند می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• تغییرات هورمونی در بدن زنان
• عوامل مختلفی نظیر ژنتیک و سابقه بیماری در خانواده
• عادات نادرست و نامنظم مسواک زدن
• استفاده از برخی داروها که مقدار آب دهان را کاهش می‌دهند
• دیابت
• عفونت
• استعمال دخانیات
• رفلاکس اسید معده
• و…

روش‌های درمان انواع بیماری‌های دهان و دندان

درمان بیماری‌های دهان و دندان یکی از مهمترین بخش‌های مراقبت‌های پزشکی است که برای حفظ سلامت دهان و دندان انجام ‌می‌شود. انواع مختلفی از بیماری‌های دهان و دندان وجود دارند که نیاز به درمان دارند. این بیماری‌ها ‌می‌توانند شامل ترکیبی از عوامل مانند ترشحات بدبو، التهاب لثه، دندان‌های ترک خورده، عفونت‌های دهانی و غیره باشند. برای درمان این بیماری ها، انواع مختلفی از روش‌های درمانی وجود دارند که بر اساس نوع بیماری، شدت آن و وضعیت عمومی بیمار تعیین ‌می‌شود.

یکی از روش‌های درمانی مورد استفاده در بیماری‌های دهان و دندان استفاده از داروهای دهانی و انجام عمل جراحی. داروهای دهانی ‌می‌توانند مانند آنتی بیوتیک‌ها و ضد التهاب‌ها باشند که برای کنترل عفونت‌ها و التهاب‌های دهان و دندان استفاده ‌می‌شوند. همچنین، عمل جراحی برای خارج کردن دندان‌های ترک خورده یا انجام جراحی‌های ترمیمی ‌می‌تواند بهبود بخشی در بیماری‌های دهان و دندان باشد. علاوه بر این، عملکرد دندان پزشکان و ارائه خدمات ترمیمی و ایمپلنت دندان نیز ‌می‌تواند بهبودی در بیماری‌های دهان و دندان ایجاد کند. در نهایت، بهداشت دهان و دندان و استفاده از مواد شستشوی دهانی و مسواک زدن منظم نیز ‌می‌تواند برای جلوگیری از بیماری‌های دهان و دندان موثر باشد.

درمان بیماری‌های دهان و دندان در کلینیک دکتر افضلی

بیماری‌های دهان و دندان یکی از موارد حیاتی است که برای افراد بسیار اهمیت دارد؛ زیرا دندان یکی از اعضای حیاتی دهان است و نیاز به مراقبت‌های مداوم و ویژه دارد. اگر از مراقبت‌های لازم صرف نظر شود، ممکن است به انواع بیماری‌های دهان و دندان که در بالا به آن‌ها اشاره کرده ایم مبتلا شوید. حتما به یاد داشته باشید که بسیاری از مشکلات دهان و دندان بدون علامت قابل مشاهده‌ای نیستند و تنها پس از انجام معاینات دقیق توسط پزشک قابل تشخیص هستند. بنابراین، بهترین راه برای جلوگیری از این مشکلات، مراجعه منظم به دندانپزشک است، بهتر است هر 6 ماه یکبار دندان‌های خود را برای بررسی به دندانپزشک نشان دهید.