اگر تحت درمان ارتودنسی باشید یا دندان‌هایتان فاصله زیادی از هم داشته باشند، احتمالاً تابه‌حال اسم مسواک بین‌دندانی را شنیده‌اید. حتماً بار اولی که اسم این مسواک را شنیدید با خودتان فکر کردید که این چه نوع مسواکی است که می‌تواند بین دندان‌ها برود. هدف ما از نوشتن این مقاله این است که به شما توضیح بدهیم مسواک بین دندانی چیست و نحوه استفاده از مسواک بین دندانی چگونه است.
مسواک بین دندانی چیست؟
مسواک‌های بین‌دندانی مسواک‌های کوچکی هستند که برای تمیزکردن فضای بین دندان‌ها و اطراف براکت‌ها طراحی شده‌اند. این مسواکها سطحی از دندان را تمیز می‌کنند که رشته‌های برس مسواک‌های معمولی به آن نمی‌رسد و نخ دندان یا دهانشویه نیز برای تمیزکردن آن به‌اندازه کافی مؤثر نیستند. ظاهر این مسواکها شبیه یک برس مخروطی یا استوانه‌ای‌شکل کوچک است که به یک دسته پلاستیکی متصل شده است.
طرز استفاده از مسواک بین دندانی برای ایمپلنت و دندان معمولی
بهترین حالت ممکن برای استفاده از مسواک‌های بین دندانی این است که دندانپزشک استفاده از آن را به شما توصیه کند. در این حالت دندانپزشک خود طرز استفاده از این مسواک و طریقه نصب مسواک بین دندانی روی دسته مسواک را هم به شما توضیح می‌دهد.
در قدم اول شما باید سایز مسواک بین دندانی مناسبتان را انتخاب کنید. گاهی ممکن است فاصله بین دندان‌های شما به‌گونه‌ای باشد که مجبور باشید از دو یا چند مسواک بین دندانی مختلف با ابعاد متفاوت استفاده کنید. برای پیداکردن سایز مسواک بین دندانی مناسب خود می‌توانید از دندانپزشک خود کمک بگیرید.
برای شروع، مسواک را در بالای شکاف بین دندانی (بالای فاصله هر دو دندان) نگهدارید و آن را به‌آرامی پایین بیاورید تا بین دندان‌ها قرار بگیرد. سپس مسواک را به‌آرامی به عقب و جلو بکشید تا فضای بین دندان‌ها تمیز شود. به همین روش، دندان به دندان پیش بروید و تمامی فضاهای بین‌دندانی را تمیز کنید.
برای دندان‌های جلو، معمولاً توصیه می‌شود که از مسواک بین دندان صاف استفاده کنید. اما برای دندان‌های عقبی که دسترسی به آن‌ها دشوار است، می‌توانید یک مسواک بین‌دندانی دیگر بردارید و با فشار دست سر آن را کمی خم کنید یا از مسواک‌هایی که با زاویه 90 درجه به دسته متصل شده اند استفاده کنید.
تمیزکردن اطراف ایمپلنت دندان نیز دقیقاً باید به همین صورت انجام شود. استفاده از مسواک بین دندانی برای ایمپلنت ممکن از زمانی توصیه شود که نخ دندان ایمپلنت برای تمیز کردن کارایی کافی نداشته باشد. اما باید مواظب باشید و این کار را با فشار ملایم انجام بدهید. زیرا استفاده از این مسواک با فشار زیاد می‌تواند به ایمپلنت یا روکش آن آسیب برساند.
انواع مسواک بین دندانی
این روزها محصولات حوزه بهداشت دهان و دندان تنوع زیادی دارند تا بتوانند نیاز تمامی مشتریان پاسخ بدهند. مسواک بین دندانی نیز از این قاعده جدا نیست. انواع مسواک بین دندانی بر اساس شکل برس عبارت است از:
- مسواک بین دندانی با سر صاف: این مسواکها برای فضای بین دندانی بزرگ مناسب هستند و برای مواقعی طراحی شده‌اند که برای تمیزکردن بهتر، مسواک صاف و بلند نیاز دارید.
- مسواک بین دندانی با سر مخروطی: این مدل مسواک همه‌کاره است. شکل مخروطی برس این نوع مسواک، این امکان را به شما می‌دهد که هم فضاهای بین‌دندانی باریک و هم فضاهای بین‌دندانی بزرگ را تمیز کنید.
- مسواک بین دندانی با سر گرد: سر برس برخی از مسواک‌های بین دندانی نیز به‌صورت گرد یا توپی طراحی شده است تا بتوانید با استفاده از آن قسمت‌های که دسترسی به آن‌ها سخت‌تر است (مثل دندان‌های آسیاب) را تمیز کنید.
هر یک از مدل‌های سری مسواک بین دندانی در سایزهای مختلف و برای فواصل دندانی مختلف ساخته می‌شود. علاوه بر شکل برس، نحوه اتصال برس به دسته مسواک نیز می‌تواند به دو صورت صاف یا L شکل (با زاویه نود درجه) باشد. همچنین دسته این مسواکها نیز در ابعاد و با طول‌های مختلف ساخته می‌شوند.
کاربردهای مسواک بین دندانی
اگر این سؤال ذهن شما را مشغول کرده است که کاربردهای مسواک بین دندانی چیست باید بگوییم که مسواک‌های بین دندانی عمدتاً برای تمیزکردن فضای بین دندان‌ها، اطراف براکت‌ها و زیر سیم ارتودنسی استفاده می‌شوند. مسواک بین دندانی ابزاری موثر برای تمیز کردن فضاهای بین دندان‌ها است که با مسواک معمولی به‌راحتی دسترسی ندارید. استفاده منظم از این مسواکها می‌تواند از تجمع پلاک و ایجاد مشکلات لثه جلوگیری کند.
این موضوع به‌ویژه برای افرادی که کاشت دندان انجام داده‌اند اهمیت بیشتری دارد، زیرا نگهداری بهداشت دهان می‌تواند در طولانی‌مدت باعث افزایش دوام کاشت شود و از هزینه‌های اضافی ناشی از ترمیم یا تعویض جلوگیری کند. همچنین، با توجه به قیمت کاشت دندان، پیشگیری از نیاز به درمان‌های بیشتر اقتصادی‌تر خواهد بود.
تمیز کردن فضاهای بین دندانی
رشته‌های برس مسواک معمولی در اکثر مواقع که دندان‌ها فاصله زیادی از هم ندارند، نمی‌توانند به فضای بین دندانی برسند. همچنین نخ دندان و دهانشویه نیز نمی‌توانند به طور کامل این فضا را از باکتری‌ها و پلاک دندان تمیز کنند. در نتیجه برای تمیزکردن فضاهای بین‌دندانی شما به یک وسیله کارآمدتر مثل مسواک بین‌دندانی نیاز دارید.
به نقل از سایت انجمن دندانپزشکان آمریکا، این مسواکها می‌توانند فضای بین دندان‌ها را به‌خوبی تمیز کنند و پلاک دندان را از بین ببرند. در نتیجه باعث پیشگیری از پوسیدگی دندان و بیماری‌های لثه می‌شوند.
مناسب برای افرادی که ارتودنسی دارند
براکت‌ها و سیم‌های ارتودنسی رسیدن برس مسواک به دندان‌ها را سخت‌تر می‌کنند. در نتیجه در این دوران ممکن است غذای بیشتری در بین یا اطراف دندان‌ها گیر کند و باعث تشکیل پلاک شود. علاوه بر این، تمیزکردن خود پلاک‌ها نیز چالش‌برانگیز است. به همین منظور دندانپزشکان توصیه می‌کنند که بیماران از مسواک بین‌دندانی استفاده کنند تا اطراف پلاک‌ها، زیر سیم ارتودنسی و فضای باز بین دندان‌ها را تمیز کنند. به‌این‌ترتیب احتمال پوسیدگی دندان و عفونت لثه نیز کمتر می‌شود.
ماساژ دادن لثه‌ها
استفاده منظم از مسواک بین دندانی می‌تواند خون‌رسانی به بافت لثه را بیشتر کند و نحوی لثه را ماساژ بدهد.
مزایا و معایب استفاده از مسواک بین دندانی
حال احتمالاً می‌پرسید که مزایای استفاده از مسواک بین دندانی چیست؟ استفاده از این نوع مسواک مزایای زیادی دارد که عبارت‌اند از:
- پیشگیری از پوسیدگی دندان: تمیزکردن صحیح و مرتب فضای بین دندان‌ها پلاک دندان را از بین می‌برد و از پوسیدگی دندان و ایجاد حفره روی دندان جلوگیری می‌کند.
- کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های لثه: با تمیز نگه‌داشتن فاصله بین دندان‌ها احتمال بروز بیماری‌های لثه و عفونت لثه نیز کمتر می‌شود.
- بهترشدن بوی دهان: این مسواکها به طور مؤثری باکتری‌ها و ذرات غذایی باقی‌مانده را از بین می‌برد. در نتیجه باعث تازه شدن نفس و بهترشدن بوی دهان می‌شوند.
- بهبود سلامت لثه: این مسواکها با تمیزکردن مؤثر باکتری‌ها و با بهبود خون‌رسانی به بافت لثه، باعث ارتقا سلامتی بافت لثه شما می‌شوند.
- موجود در مدل‌ها و سایزهای مختلف: این مسواکها در مدل‌های مختلف و متنوعی ساخته می‌شوند تا تمامی افراد برحسب نیازشان بتوانند از آن‌ها استفاده کنند.
اما در کنار مزایای گفته شده استفاده از این مسواکها معایبی هم دارد. برخی از این معایب عبارت‌اند از:
- قیمت بالا: مسواک بین دندانی قیمت بالاتری نسبت به مسواک معمولی دارد. همچنین این مسواکها سریع‌تر از مسواک معمولی خراب می‌شوند. در نتیجه شما باید سریع‌تر آن‌ها را عوض کنید.
- احتمال آسیب‌دیدن دندان یا لثه: در وسط برس مسواک‌های دندانی یک سیم باریک وجود دارد. گاهی استفاده نادرست این مسواکها یا انتخاب نادرست سایز مسواک بین‌دندانی می‌تواند به دندان یا لثه آسیب بزند.
چه کسانی باید از مسواک بین دندانی استفاده کنند؟
استفاده از این مسواکها معمولاً به افرادی خاصی توصیه می‌شود.
افراد با فاصله بین دندانی
افرادی که فاصله زیادی بین دندان‌هایشان وجود دارد باید از مسواک بین دندانی استفاده کنند تا باکتری‌ها را به‌خوبی از اطراف دندان‌هایشان تمیز کنند.
افراد با تحلیل لثه
در افرادی که دچار تحلیل لثه شده‌اند، تمیزکردن اطراف دندان‌ها و فاصله بین آن‌ها اهمیت بیشتری دارد. همچنین ممکن است ریشه دندان‌های این افراد مشخص شده باشد که برای تمیزکردن آن افراد باید با مشورت دندانپزشک از مسواک‌های بین دندانی استفاده کنند.
افراد دارای بریج دندانی
افرادی که تحت درمان ارتودنسی هستند و براکت روی دندان‌هایشان نصب شده است باید از این نوع مسواک استفاده کنند. زیرا ذرات غذا به براکت‌ها گیر می‌کند و در اطراف آن‌ها پلاک دندانی تشکیل می‌شود. برای این که درمان ارتودنسی به‌خوبی و بدون آسیب‌دیدن دندان‌ها طی شود، این ذرات باقی‌مانده باید به‌خوبی تمیز شوند.
جمع بندی
در این مقاله به شما توضیح دادیم که مسواک بین دندانی چیست و استفاده از آن چه مزایا و معایبی دارد. همچنین طرز استفاده از مسواک بین دندانی را قدم‌به‌قدم به شما توضیح دادیم. قبل از استفاده از این مسواکها حتماً با دندانپزشک خود مشورت کنید تا مطمئن شوید این نوع مسواک برای شما مناسب است. فراموش نکنید که سایز مناسب خود را هم دندانپزشکان سؤال کنید.
کلینیک دندانپزشکی حمیدرضا افضلی
جهت رزرو نوبت و دریافت مشاوره تخصصی فرم زیر را تکمیل نمایید.
سوالات متداول
برخی از سوالات مهم از سوی کاربران در زمینه مسواک بین دندانی عبارت است از:
مسواک بین دندانی چیست؟
مسواک بین دندانی یک مسواک مخصوص است که یک برس گرد کوچک به شکل مخروط یا استوانه دارد. این مسواکها برای تمیزکردن فاصله بین دندان‌ها و اطراف براکت‌های ارتودنسی استفاده می‌شوند.
چند بار در روز باید از مسواک بین دندانی استفاده کنیم؟
توصیه می‌شود که حداقل یکبار در روز از این مسواک برای تمیزکردن فاصله بین دندان‌هایتان استفاده کنید.
چند وقت یکبار باید مسواک‌های بین دندانی را عوض کنیم؟
این مسواکها را باید بعد از تغییر شکل و خراب‌شدن برس یا به‌صورت هفتگی تعویض کنید.