اگر دندان شما دچار پوسیدگی شدید شده باشد یا طی یک حادثه‌ای شکسته باشد، ممکن است دندانپزشک به شما بگوید که برای ترمیم بهتر دندانتان، باید یک روکش یا یک تاج مصنوعی دندان روی آن قرار بگیرد. این تاج هم ظاهر دندان شما را بهتر می‌کند و هم مقاومت آن را بیشتر می‌کند. روکش pfm یکی از روکش‌هایی که دندانپزشک به شما پیشنهاد می‌کند. اما سؤالی که پیش می‌آید این است که روکش pfm چیست؟ با ما همراه باشید تا با هم ویژگی‌های روکش PFM و مزایا و معایب آن را بررسی کنیم.
روکش PFM چیست؟
در پاسخ به این سوال که روکش pfm چیست باید بگوییم که روکش pfm یکی از انواع پرکاربرد روکش‌های دندان است. واژه pfm خلاصه شده عبارت Porcelain Fused to Metal و به این معنی است که این روکش‌ها از فلز و سرامیک (پرسلن) ساخته می‌شود. در روکش‌های pfm بخش داخلی روکش که روی دندان قرار می‌گیرد از یک آلیاژ فلزی مثل نیکل-کروم، کبالت-کروم و طلا، و بخش بیرونی روکش از جنس پرسلن (نوعی سرامیک) ساخته می‌شود. در این روکش‌ها فلز استحکام مورد نیاز و پرسلن زیبایی و یکپارچگی مورد نیاز با دندان‌ها را فراهم می‌کند.
ویژگی‌های روکش PFM
زمانی که باید یک دندان را روکش کنیم، در کنار زیبایی ظاهری روکش، استحکام آن نیز برای مهم است. در حقیقت روکش دندان باید در برابر فشارهایی مثل جویدن مقاومت کافی را داشته باشد تا یک درمان بادوام را برای بیمار به ارمغان بیاورد. روکش pfm، روکشی است که نیاز را برآورده می‌کند.
همان‌طور که پیش‌تر توضیح دادیم، روکش‌های PFM از دو لایه تشکیل می‌شوند. دندانسازان در لابراتوار برای ساخت لایه اول این روکش‌ها از یک آلیاژ فلزی استفاده می‌کنند. سپس روی این لایه فلزی، یک‌لایه سرامیکی از جنس پرسلن قرار می‌دهند. این لایه سرامیکی باید از نظر رنگ، ارتفاع و ابعاد به نحوی درست شود که با دندان‌های کناری تراز و ظاهر یکدستی داشته باشند. سپس این روکش پخته می‌شود تا دو لایه فلزی و سرامیکی به‌خوبی به هم متصل شوند. در نهایت با استفاده از مواد خاصی، درخشش این روکش را شبیه درخشش دندان‌های طبیعی می‌کنند.
مزایای روکش دندان PFM
حالا که می‌دانیم روکش pfm چیست، بیایید با هم مزایای این روکش‌ها را بررسی کنیم.
استحکام و دوام بالا
روکش‌های PFM یک زیرساخت فلزی دارند که استحکام روکش را بیشتر می‌کند. این زیرساخت باعث می‌شود که روکش مقاومت بالایی در برابر فشار زیاد جویدن داشته باشند. در نتیجه روکش‌های PFM برای دندان‌های عقبی گزینه مناسبی هستند.
ظاهر طبیعی و زیبایی
قسمت سطحی روکش‌های PFM از یک لایه چینی یا سرامیکی درست می‌شوند. همچنین هنگام ساخت این روکش‌ها، دندانپزشک رنگی را انتخاب می‌کند که بیشترین شباهت را به دندان‌های بیمار داشته باشد تا ظاهر این روکش‌ها با روکش‌های کناری‌شان هماهنگ شود. به‌این‌ترتیب این روکش‌ها ظاهر طبیعی و زیبایی پیدا می‌کنند.
چرا کلینیک دکتر افضلی را انتخاب کنیم؟
هزینه مناسب
روکش‌های PFM روکش‌های مقرون به صرفه‌ای هستند. قیمت این روکش‌ها از برخی روکش‌های دیگر مثل روکش‌های زیرکونیا ارزان‌تر است.
معایب روکش دندان PFM
حال زمان آن رسیده است که ببینیم معایب روکش pfm چیست. معایب این روکش عبارت‌اند از:
مشکلات زیبایی در درازمدت
یکی از معایب روکش‌های PFM این است که لایه فلزی زیر این روکش‌ها، به‌مرور در اطراف دندان مشخص می‌شوند. یعنی اگر باگذشت زمان، لثه تحلیل برود، در اطراف دندان یک لایه خاکستری نازک دیده می‌شود که هنگام صحبت‌کردن یا خندیدن بیمار مشخص می‌شود.
باتوجه‌به این که پرسلن از برخی انواع دیگر سرامیک‌ها، مثل زیرکونیا مقاومت و دوام کمتری دارد، لایه سطحی روکش‌های PFM هم ممکن است در اثر ضربه یا فشار زیاد دچار شکستگی شود.
واکنش‌های آلرژیک
فلزهایی که برای ساخت پروتزهای دندان استفاده می‌شوند زیست‌سازگار هستند. یعنی این فلزها توسط جوامع دندانپزشکی دنیا تأیید شده‌اند. بااین‌وجود، برخی از افراد به فلزات و آلیاژهای خاصی از فلزات حساسیت دارند. این موضوع باعث می‌شود بعد از قرارگرفتن روکش روی دندان، لثه و بافت‌های دهان ملتهب شوند و واکنش آلرژیک رخ بدهد.
ساییدگی دندان‌های مقابل
به نقل از سایت my.clevelandclinic.org این روکش‌های pfm می‌توانند به‌مرورزمان باعث ساییدگی مینا دندان مقابل بشوند.
این اتفاق ممکن است به دلیل وزن بیشتر این روکش‌ها نسبت به روکش‌های زیرکونیا اتفاق بیفتد یا آن که به دلیل ازبین‌رفتن گلیز روکش به‌مرورزمان اتفاق بیفتد.
گلیز ماده‌ای است که روی روکش دندان زده می‌شود و آن را زیباتر می‌کند. این ماده روکش را صیقلی می‌کند و خط‌وخش ایجاد شده روی آن را از بین می‌برد.
تفاوت روکش PFM با روکش‌های دیگر
باوجودآنکه تمامی انواع روکش دندان، سطح دندان آسیب‌دیده شما را می‌پوشانند و از آن در برابر آسیب بیشتر محافظت می‌کنند، این روکش‌ها از برخی جنبه‌ها با هم متفاوت هستند. همین موضوع باعث می‌شود که برخی از روکش‌های دندان، ازنقطه‌نظر خاصی، به طور مثال از نظر زیبایی یا استحکام، نسبت به برخی دیگر برتری داشته باشند.
تفاوت با روکش تمام سرامیکی
روکش‌های تمام سرامیکی، همان‌طور که از نامشان مشخص است، هیچ فلزی در داخل خود ندارد؛ بنابراین زمانی که زیبایی اهمیت بیشتری از استحکام دارد (به طور مثال برای دندان‌های جلویی)، این روکش‌ها نسبت به روکش‌های PFM انتخاب بهتری هستند و ظاهر دندان ترمیم شده را شبیه دندان‌های طبیعی می‌کنند. علاوه بر این، به‌مرورزمان، لایه فلزی زیر روکش PFM در خط لثه مشخص می‌شود. اما روکش دندان سرامیکی چنین مشکلی را ایجاد نمی‌کند.
این روکش‌ها برای اصلاح لبخند و طراحی طرح لبخند هم مناسب هستند درحالی‌که روکش‌های PFM فقط برای ترمیم دندان استفاده می‌شوند. روکش emax و روکش زیرکونیا جز روکش‌های تمام سرامیکی هستند.
تفاوت دیگر این روکش‌ها این است که روکش‌های PFM در برخی از افراد باعث آلرژی و تحریک لثه می‌شود و سرعت تحلیل لثه را هم بیشتر می‌کنند درحالی‌که روکش تمام سرامیکی این مشکل را ایجاد نمی‌کنند. استحکام روکش‌های تمام سرامیکی نیز یا به‌اندازه روکش‌های PFM و یا بیشتر از آن‌ها است.
قیمت روکش‌های تمام سرامیک معمولاً از روکش‌های PFM بیشتر است در نهایت، همان‌طور که پیش‌تر بررسی کردیم، یکی از معایب روکش PFM این است که دندان مقابل این روکش به‌مرورزمان دچار ساییدگی می‌شود. درحالی‌که روکش‌های تمام سرامیکی این مشکل را ایجاد نمی‌کنند.
تفاوت با روکش زیرکونیا
روکش دندان زیرکونیا از یک نوع پودر سرامیکی سفیدرنگ به نام دی اکسید زیرکونیوم ساخته می‌شود. این روکش‌ها بسیار محکم و زیست‌سازگار هستند و به دلیل نحوه‌ای که نور را از خودشان عبور می‌دهند، به‌خوبی با دندان‌های اطرافشان هماهنگ می‌شوند. استحکام بالای زیرکونیا این امکان را برای دندانسازان فراهم می‌کند که این نوع روکش دندان را نازک‌تر از روکش‌های فلزی درست کنند. در نتیجه برای نصب روکش زیرکونیا، دندانپزشک مقدار کمتری از بافت سالم دندان شما را می‌تراشد.
در مقایسه روکش‌های زیرکونیا و روکش‌های pfm، روکش زیرکونیا استحکام و دوام بالاتری دارد و در برابر دندان قروچه یا فشار جویدن در دندان‌های عقبی مقاومت بیشتری دارد. همچنین در این روکش‌ها، لبه فلزی که در زیر روکش‌های pfm وجود دارد، وجود ندارد و چیزی در زیر دندان بیمار دیده نمی‌شود. همچنین روکش زرکونیا زیست‌سازگاری بالاتری دارد و برای بیمارانی که به آلیاژهای فلزی روکش‌های pfm حساسیت دارند، مناسب است. قیمت روکش زیرکونیا معمولاً کمی بیشتر از قیمت روکش pfm است.
برای چه افرادی روکش PFM مناسب است؟
روکش pfm استحکام بالایی دارد. به همین دلیل این روکش معمولاً برای دندان‌هایی که شکسته‌اند یا به دلیل پوسیدگی شدید استحکام خود را ازدست‌داده‌اند استفاده می‌شوند. البته این روکش‌ها برای دندان‌های عقب گزینه مناسب‌تری هستند و برای دندان‌های جلو، دندانپزشکان معمولاً روکش‌های تمام سرامیکی یا روکش‌های زیرکونیا را پیشنهاد می‌دهند.
مراقبت از روکش PFM
درست است که از روکش برای ترمیم دندان‌های آسیب‌دیده استفاده می‌کنیم و به‌این‌ترتیب مقاومت این دندان‌ها را بیشتر می‌کنیم. اما این به این معنی نیست که دندان روکش شده دیگر هیچ‌وقت آسیب نمی‌بیند. بلکه دندان روکش شده همچنان به مراقبت نیاز دارد.
- اصلی‌ترین و مهم‌ترین نکته‌ای باید بعد از نصب روکش PFM به آن توجه کنید، رعایت بهداشت دهان و دندان است. در حقیقت شما باید حداقل دو بار در روز مسواک بزنید و استفاده از نخ دندان را ادامه بدهید تا از جمع‌شدن پلاک دندان در اطراف دندان‌هایتان پیشگیری کنید. تجمع پلاک در اطراف دندان باعث می‌شود که باکتری‌ها به زیر روکش دندان نفوذ کنند و دوباره به دندان شما آسیب بزنند.
- نکته بعدی این است که شما باید تاحدامکان مراقب باشید که فشار بیش از حد به روکش وارد نشود. یعنی سعی کنید غذاهای ترد و سفت کمتری میل کنید و آن را با سمت دیگر دهانتان بجوید.
- اگر ورزشکار هستید یا دندان قروچه می‌کنید، این موارد را به دندانپزشکتان اطلاع بدهید تا در صورت نیاز برای شما نایت گارد یا محافظ دندان تجویز کند.
- در نهایت، مراجعه‌های دوره‌ای به دندانپزشکی را فراموش نکنید و اگر زمانی احساس کردید که روکش شما لق شده است، حتماً به دندانپزشکی مراجعه کنید.
جمع بندی
در این مقاله به شما توضیح دادیم که روکش pfm چیست و گفتیم که این روکش‌ها از یک لایه فلزی و یک لایه سرامیکی ساخته می‌شوند. همچنین گفتیم که روکش pfm استحکام بالایی دارد؛ اما از نظر زیبایی روکش‌های سرامیکی از آن بهتر هستند؛ بنابراین زمانی که برای دندان‌های آسیاب آسیب‌دیده می‌خواهید یک روکش انتخاب کنید و قصد دارید که هزینه روکش مقرون‌به‌صرفه باشد، روکش‌های pfm گزینه خوبی هستند. توصیه آخر ما به شما این است که برای نصب این روکش‌ها به یک دندانپزشکی معتبر مراجعه کنید و بعد از نصب روکش مراقبت‌های لازم را هم جدی بگیرید.
کلینیک دندانپزشکی دکتر حمیدرضا افضلی
جهت رزرو نوبت و دریافت مشاوره تخصصی فرم زیر را تکمیل نمایید.
سوالات متداول
روکش pfm چیست؟
این روکش یک نوع تاج مصنوعی دندان است که از سرامیک پرسلن و یک آلیاژ فلزی ساخته می‌شود. روکش پی اف ام می‌تواند استحکام دندان شما شکسته شما را بازیابی کند و ظاهر زیبایی برای آن فراهم کند.
Pfm مخفف چیست؟
Pfm مخفف عبارت Porcelain Fused to Metal است و به این معنی است که برای ساخت این روکش‌ها، سرامیک ذوب می‌شود روی لایه فلزی ریخته می‌شود. سپس سرامیک به شکل یک دندان طبیعی فرم داده می‌شود.
روکش pfm بهتر است یا روکش سرامیکی؟
روکش سرامیکی ظاهر طبیعی‌تری نسبت به روکش pfm دارد؛ اما قیمت آن بیشتر است. همچنین روکش‌های سرامیکی برای افرادی که به فلز حساسیت دارند مناسب‌تر هستند.
قیمت روکش pfm چقدر است؟
هزینه روکش pfm به عوامل مختلفی بستگی دارد. به همین دلیل ما نمی‌توانیم یک قیمت مشخص برای آن اعلام کنیم. برای اطلاع از مقدار دقیق قیمت این روکش باید به‌صورت حضوری به دندانپزشکی مراجعه کنید.