همه‌ی ما بارها شنیده‌ایم که استفاده از نخ دندان برای سالم ماندن دندان‌ها ضروری است؛ اما بسیاری از ما علت این ضرورت و اهمیت نخ دندان کشیدن را نمی‌دانیم. در این مقاله اهمیت استفاده از نخ دندان را بررسی می‌کنیم و انواع نخ دندان را به شما معرفی می‌کنیم. در نهایت نحوه صحیح نخ دندان کشیدن را به شما آموزش می‌دهیم. پس تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
چرا نخ دندان کشیدن مهم است؟
نخ دندان قسمت‌هایی از دهان و دندان را تمیز می‌کند که مسواک به آن‌ها دسترسی ندارد و نمی‌تواند آن‌ها را تمیز کند.
پلاک دندان یک ماده چسبناک است که از ذرات باقی‌مانده غذا و باکتری تشکیل می‌شود. پلاک روی دندان‌ها، تاج دندان، بریج یا پل دندان، ایمپلنت دندان و اطراف آن‌ها تشکیل می‌شود. تجمع پلاک می‌تواند باعث ژنژیویت یا التهاب لثه شود. اگر پلاک‌ها به طور مرتب با مسواک‌زدن و نخ دندان کشیدن از بین نروند، از بزاق دهان کلسیم جذب می‌کنند و سفت می‌شوند. در این حالت به آن تارتار یا جرم دندان می‌گوییم. جرم دندان با مسواک‌زدن برطرف نمی‌شود؛ بلکه باید توسط دندانپزشک و با ابزار مخصوص از روی دندان تمیز شود.
اگر جرم دهان برای مدت طولانی روی دندان و خط لثه باقی بماند، باعث بیماری لثه یا پریودنتیت می‌شود. در این حالت لثه کم‌کم از دندان جدا می‌شود. درصورتی‌که بیماری‌های لثه به‌موقع درمان نشوند، عفونت، لثه، استخوان و بافت‌های اطراف دندان را از بین می‌برد. در نهایت پریودنتیت شدید باعث لق شدن و ازدست‌رفتن دندان می‌شود.
انواع نخ دندان
نخ دندان نیز مانند سایر محصولات بهداشتی دهان و دندان در انواع مختلفی ساخته شده است تا هر فرد بتواند مطابق باسلیقه‌اش بهترین نخ دندان را انتخاب کند. لازم به ذکر است که نحوه صحیح نخ دندان کشیدن از نوع نخ دندانی که انتخاب می‌کنید اهمیت بیشتری دارد.
نخ دندان تک رشته‌ای
نخ دندان تک رشته‌ای یا نخ دندان استاندارد نخ‌های نایلونی هستند که استاندارد بوده و بسیار متداول هستند. این نخ دندان‌ها نازک هستند و از یک رشته پیوسته ساخته شده‌اند. نخ دندان تک رشته‌ای برای اکثر دندان‌ها مناسب است. این نخ دندان‌ها در انواع مختلف موم‌دار، بدون موم و طعم‌دار موجود هستند و به‌راحتی از بین دندان‌ها عبور می‌کنند.
نخ دندان چند رشته‌ای
نخ دندان چند رشته‌ای به نوعی از نخ دندان گفته می‌شود که از چند رشته‌ی نازک ساخته می‌شود. این رشته‌ها به هم تابیده و چسبانده می‌شوند تا یک نخ دندان ضخیم درست کنند. نخ دندان چند رشته‌ای برای افرادی مناسب است که لثه‌های حساسی دارند و لثه‌هایشان دچار خونریزی می‌شود؛ زیرا این نوع نخ دندان به اندازه نخ دندان‌های نازک تیز نیست. همچنین این نوع نخ دندان، بهتر از نخ دندان تک رشته‌ای فضای بین دندان‌ها را تمیز می‌کند.
نخ دندان طعم‌دار
نخ دندان‌ها در انواع مختلف طعم‌دار و بدون طعم ساخته شده‌اند. انواع طعم‌دار نخ دندان عطروطعم خوبی دارند. همچنین مزه دهان را بهتر می‌کند و می‌تواند بوی بددهان را هم کمتر کند. امروزه نخ دندان‌های طعم‌دار در مدل‌های نعنایی و دارچینی موجود هستند.
نخ دندان موم‌دار و بدون موم
نخ دندان‌های موجود در بازار به دو نوع موم دار و بدون موم تقسیم می‌شوند. موم نخ دندان را کمی ضخیم‌تر می‌کند؛ اما به‌راحتی بین دندان‌ها حرکت می‌کند. به همین دلیل برای افرادی که دندان‌هایشان به هم نزدیک‌تر است و لثه‌های حساسی دارند مناسب هستند و احتمال خونریزی و التهاب لثه را کمتر می‌کنند.
نخ دندان موم دار نسبت به انواع بدون موم نرم‌تر است؛ اما کمی چسبناک است و باعث می‌شود هنگام کشیدن نخ دندان دست‌ها حالت چسبناکی پیدا کنند.
نوار بین‌دندانی
نوار بین‌دندانی یا نخ دندان نواری نوعی نخ دندان است که پهن‌تر از نخ دندان استاندار ساخته می‌شود. این نخ دندان‌ها سطح مقطع بیشتری دارند و به‌خوبی پلاک‌ها را تمیز می‌کنند؛ اما ازآنجایی‌که پهنای زیادی دارند، استفاده‌کردن از آن‌ها برای برخی از افراد سخت‌تر است.
نخ دندان سوپر
بخش‌هایی از این نوع نخ دندان نازک و بخش‌هایی از آن ضخیم است. نخ دندان سوپر برای تمیزکردن براکت‌ها و بریس‌های ارتودنسی مناسب است.
نحوه صحیح نخ دندان کشیدن
با انجام صحیح نخ دندان کشیدن، می‌توانید از هزینه‌های بالای درمان‌های جبرانی مانند هزینه کاشت دندان جلو پیشگیری کنید.؛ اما استفاده اشتباه از نخ دندان می‌تواند به لثه آسیب بزند یا آن را به‌خوبی تمیز نکند. در نتیجه باید این کار را درست و اصولی انجام بدهید.
جهت رزرو نوبت و دریافت مشاوره تخصصی فرم زیر را تکمیل نمایید.
مراحل گام‌به‌گام نخ دندان کشیدن
اگر به شیوه صحیح از نخ دندان استفاده نکنید، ممکن است به لثه‌هایتان آسیب بزنید؛ بنابراین ما یک دستورالعمل برای شما آماده کرده‌ایم. برای نحوه صحیح نخ دندان کشیدن تنها کافی است مراحل زیر را به ترتیب انجام بدهید.
- حدود 50 سانتی‌متر از نخ دندان جدا کنید.
- دو طرف نخ دندان را دور انگشت اشاره دست و دست چپتان بپیچید تا حدود 5 سانتی‌متر از آن باقی بماند.
- نخ را کمی بکشید و به کمک انگشت‌های شستتان آن را محکم نگه دارید.
- سپس به ترتیب نخ دندان را از بالا آرام وارد فضای بین دو دندان کنید. سپس آن را به سمت بالا و پایین جابه‌جا کنید. سپس به نخ دندان کمی زاویه بدهید و آن را خم کنید و خط لثه را تمیز کنید.
- مراحل گفته شده را برای تمامی دندان‌ها تکرار کنید.
نکات مهم در هنگام نخ دندان کشیدن
هنگام استفاده از نخ دندان یک تکه بزرگ به طول حدوداً 50 سانتی‌متر جدا کنید. در این حالت هدایت و کنترل نخ دندان هم ساده‌تر است. فراموش نکنید که برای تمیزکردن بین هر دو دندان، نخ دندان را کمی بین انگشتانتان جابه‌جا کنید تا با یک بخش تمیز آن قسمت جدید را تمیز کنید. از یک قسمت ثابت برای تمیزکردن تمام دندان‌ها استفاده نکنید.
نخ دندان را محکم و سریع بین دندان‌ها نکشید. این کار به لثه آسیب می‌زند و آن را زخم می‌کند. نخ دندان را بین دندان‌ها بلغزانید و حرکت رفت و برگشتی کوچک انجام بدهید.
دسترسی به دندان‌های انتهای دهان ممکن است برای شما کمی سخت باشد؛ اما فراموش نکنید که دندان‌های آخرتان را هم باید حتماً نخ دندان بکشید.
بهترین نخ دندان
انتخاب و تعیین بهترین نخ دندان به سلیقه شرایط دهان و دندان هر فرد بستگی دارد. معیارهایی مثل فاصله دندان‌ها، طعم موردعلاقه، حساسیت لثه‌ها و مقاومت نخ دندان در برابر پارگی تعیین می‌کنند که کدام نخ دندان برای شما مناسب‌تر است. برای برخی از افراد نیز استفاده از محصولات شناخته شده و باکیفیت را ترجیح می‌دهند درحالی‌که افراد دیگر قیمت نخ دندان را معیاری برای انتخاب می‌دانند.
انتخاب شما هرچه که باشد، نحوه صحیح نخ دندان کشیدن اهمیت بالاتری دارد. فراموش نکنید که حداقل یک‌بار در روز دندان‌های خود را به‌خوبی نخ دندان بکشید و این کار را به شیوه صحیح انجام بدهید.
فواید نخ دندان کشیدن
بر اساس متن منتشر شده در سایت دانشگاه illinois chicago کشیدن نخ دندان فواید زیادی دارد که عبارت‌اند از:
- تمیزکردن بین دندان‌ها و خط لثه از ذرات باقی‌مانده غذا و پلاک دندان که مسواک نمی‌تواند آن را به‌خوبی تمیز کند.
- کمک به ازبین‌بردن و تمیزکردن باکتری‌هایی که باعث بوی بد دهان می‌شوند.
- پیشگیری از ایجاد تارتار با تمیزکردن خط لثه
- کاهش خطر پوسیدگی و ایجاد حفره در دندان
- کمک به پیشگیری از التهاب و قرمزی لثه
- کمک به پیشگیری از پریودنتیت و دیگر بیماری‌های لثه
جمع بندی
کشیدن نخ دندان یکی از مهمترین گام‌های رعایت بهداشت دهان و دندان است؛ زیرا نخ دندان پلاک‌ها را از بین دندان‌ها تمیز می‌کند و از تجمع پلاک و باکتری جلوگیری می‌کند. امروزه نخ دندان‌ها در انواع مختلف موم دار، بدون موم، طعم‌دار، تک‌رشته‌ای و چندرشته‌ای موجود هستند و هر فرد می‌تواند بر اساس سلیقه و شرایطش از بین آن‌ها انتخاب کند. لازم به ذکر است که نحوه صحیح نخ دندان کشیدن از نوع آن مهم‌تر است و هر فرد باید حداقل یک‌بار در روز از نخ دندان استفاده کند.
کلینیک دندانپزشکی دکتر حمیدرضا افضلی
سوالات متداول
در پایان با مهمترین سوالات درمورد نحوه صحیح نخ دندان کشیدن آشنا شوید.
اول مسواک بزنم یا اول نخ دندان بکشم؟
بر اساس متن منتشر شده در سایت انجمن دندانپزشکی آمریکا تا زمانی که حداقل دو بار در روز به شیوه صحیح مسواک بزنید و یک‌بار در روز نخ دندان بکشید، هر دو روش قابل‌قبول است. اما برخی از متخصصین بر این باورند که بهتر است اول نخ دندان بکشید و سپس مسواک بزنید.
بهترین زمان کشیدن نخ دندان کی است؟
شما باید حداقل یک‌بار در روز از نخ دندان استفاده کنید. می‌توانید این کار را صبح، قبل از خواب یا حتی قبل از مسواک‌زدن انجام دهید. بهتر است این کار را قبل از خواب و قبل از مسواک‌زدن انجام بدهید. تا باکتری‌ها و ذرات غذایی باقی‌مانده شل شده، از بین دندان‌ها برداشته شده و سپس با مسواک‌زدن از دهان خارج شوند.
آیا نخ دندان کشیدن ضرر دارد؟
استفاده از نخ دندان به‌تنهایی با نحوه صحیح نخ دندان کشیدن ضرری ندارد؛ اما استفاده وسواس‌گونه از آن، استفاده غلط و کشیدن سریع و بی‌حوصله آن به‌گونه‌ای که به لثه آسیب بزند ضرر دارد.
آیا نخ دندان فاصله بین دندان‌ها را بیشتر می‌کند؟
خیر. نخ دندان تنها بین دندان‌ها را تمیز می‌کند و تأثیری بر کاهش یا افزایش فاصله دندان‌ها ندارد.
کودکان از چه سنی باید از نخ دندان استفاده کنند؟
از زمانی که کودک دو دندان دارد که فاصله آن‌ها به نحوی است که با مسواک تمیز نمی‌شود، کودک می‌تواند از نخ دندان استفاده کند. اما در این سن والدین باید برای کودک نخ دندان بکشند. از 6 تا 8 سالگی کودک می‌تواند خودش از نخ دندان استفاده کند. برای این کار باید حتما والدین نحوه صحیح نخ دندان کشیدن را به کودک آموزش دهند و هنگام استفاده از نخ دندان به طور کامل نظارت کنند.